Pielgrzymka do Ziemi świętej 2010
6 listopada 2009Imieniny Ks. Witolda i Ks. Janusza
10 grudnia 2009
I.
Wstęp.
Pytanie niniejszego opracowania, winien zadawać sobie każdy,
kto zetknie się z religią, której założycielem był Jezus Chrystus. Powinien je
zadać człowiek niewierzący, który obserwując różne fenomeny religijne pyta o
przyczyny, dla których ludzie decydują się na wybór właśnie chrześcijaństwa.
Pytanie to powinien zadać sobie każdy chrześcijanin, aby docenić to, co go
wyróżnia i charakteryzuje. Zwłaszcza chrześcijanin powinien poznawać odpowiedź
na to pytanie, w kontekście takich problemów jak: „narastająca sekularyzacja
powodująca stopniowy upadek znaczenia chrześcijaństwa i wzrost innych religii
(…), możliwości komunikacji sprzyjającej spotkaniem między religiami.”
Celem, który powinien być zrealizowany przy poszukiwaniu odpowiedzi na zadane w
temacie pytanie, jest ukazanie wyjątkowego i specyficznego charakteru
chrześcijaństwa. Niniejsze opracowanie po pierwsze, będzie próbą ukazania jak
chrześcijaństwo w sposób wyjątkowy pośród innych religii odnosi się do pojęcia
Boga. Zostanie udzielona odpowiedź na pytanie czy chrześcijaństwo nosi w sobie
pełnię objawienia o Bogu, a jeśli tak to, co mówi o Bogu. W drugiej części
ukazana zostanie oryginalność chrześcijaństwa w odniesieniu do człowieka i
stworzenia. Zostanie podjęta próba ukazania chrześcijaństwa jako wyjątkowej
religii, która odpowiada na pytania związane z grzechem i niezawinionym
cierpieniem człowieka.
I.
Wstęp.
Pytanie niniejszego opracowania, winien zadawać sobie każdy,
kto zetknie się z religią, której założycielem był Jezus Chrystus. Powinien je
zadać człowiek niewierzący, który obserwując różne fenomeny religijne pyta o
przyczyny, dla których ludzie decydują się na wybór właśnie chrześcijaństwa.
Pytanie to powinien zadać sobie każdy chrześcijanin, aby docenić to, co go
wyróżnia i charakteryzuje. Zwłaszcza chrześcijanin powinien poznawać odpowiedź
na to pytanie, w kontekście takich problemów jak: „narastająca sekularyzacja
powodująca stopniowy upadek znaczenia chrześcijaństwa i wzrost innych religii
(…), możliwości komunikacji sprzyjającej spotkaniem między religiami.”
Celem, który powinien być zrealizowany przy poszukiwaniu odpowiedzi na zadane w
temacie pytanie, jest ukazanie wyjątkowego i specyficznego charakteru
chrześcijaństwa. Niniejsze opracowanie po pierwsze, będzie próbą ukazania jak
chrześcijaństwo w sposób wyjątkowy pośród innych religii odnosi się do pojęcia
Boga. Zostanie udzielona odpowiedź na pytanie czy chrześcijaństwo nosi w sobie
pełnię objawienia o Bogu, a jeśli tak to, co mówi o Bogu. W drugiej części
ukazana zostanie oryginalność chrześcijaństwa w odniesieniu do człowieka i
stworzenia. Zostanie podjęta próba ukazania chrześcijaństwa jako wyjątkowej
religii, która odpowiada na pytania związane z grzechem i niezawinionym
cierpieniem człowieka.
II. Wyjątkowe znaczenie chrześcijaństwa.
Rozpoczynając uzasadnianie wiarygodności i wyjątkowości
chrześcijaństwa trzeba sięgnąć do źródeł spisanych, które opisują życie i
działalność Jezusa z Nazaretu. Chodzi
o krytyczną weryfikację Ewangelii i pozostałych pism Nowego Testamentu, z
których chrześcijaństwo czerpie wiedzę o sobie. Chrześcijaństwo wykazało swą
wiarygodność poprzez to, że pisma, które o nim mówią, nie są zawieszone w
próżni, ale oddają klimat czasów Chrystusa. Pisma te zostały zweryfikowane pod
względem zgodności wewnętrznej
i zewnętrznej. „Nastąpiło w XX wieku wszechstronne rozpoznanie oryginalności
chrześcijańskiego orędzia z perspektywy pism” Właśnie oryginalność tekstów i
fakt, iż nie zostały one spreparowane, pozwala na rzetelne odniesienie się do
chrześcijaństwa
i jego wyjątkowości dotyczącej objawienia w kwestii Boga i człowieka.
A) Pojęcie Boga.
Aby ujrzeć oryginalny charakter chrześcijaństwa, na tle innych religii, trzeba
odnieść się i porównać jego stanowisko wobec takich pojęć jak: Bóg, Sacrum,
Transcendens itd. Istnieją, bowiem dwie drogi, jakie przyjmują religie wobec
pojęcia Boga. Pierwszą z dróg zmierza ku określeniu religii jako pewnego systemu
wiedzy, mądrości, które to przekazywane przez tradycję dają zbawienie. W tym
typie religijności najważniejszą rolę odgrywa wewnętrzna działalność człowieka,
mająca na celu oświecenie, osiągnięcie zjednoczenia z bezosobową, metafizyczną
Zasadą. Ten typ religijności bliski jest religiom Wschodu, jednak coraz bardziej
wkrada się do religijności młodego pokolenia Europejczyków. Drugim typem
religijności jest budowanie relacji osobowej pomiędzy podmiotem religii, jakim
jest Bóg, a człowiekiem, który jest przedmiotem aktu religijnego.
Z pośród różnych religii, które proponują budowanie relacji z Bogiem,
chrześcijaństwo stoi na uprzywilejowanym miejscu. „Chrystus rzucił, bowiem nowe
światło na temat natury wewnętrznej Boga”. Chrystus objawiając, że Bóg jest
miłością, odsłonił, że w samym Bogu jest relacja miłości pomiędzy Osobami
Boskimi. Miłość wewnątrztrynitarna Boga, ukazuje Go nie, jako „samotnika”, ale
Boga, który wie, czym jest miłość. To jest kluczowa nowość chrześcijaństwa,
które nie tylko zastanawia się nad istnieniem Boga, ale głosi wewnątrzosobową
miłość Trójjedynego Boga. Jeśli zatem w samym Bogu istnieje relacja oparta na
miłości, to ta relacja może zostać przeniesiona na człowieka, który to wierząc w
pełne miłości ingerowanie Boga w swoim życiu, wie, że jest kochany i może tę
miłość odwzajemnić. Jest to prawda, dzięki której chrześcijaństwo może być jakże
aktualne
w obecnych czasach, w których ludzkość cierpi na chorobę „egoizmu”.
Z objawieniem chrześcijaństwa o Trójcy Świętej łączy się odniesienie wobec
kwestii jedyności Boga. Według krytyków chrześcijaństwa istnieje brak możliwości
pogodzenia nauki Jezusa Chrystusa o Bogu w Trójcy Świętej z jedynością i
doskonałością Boga. Wobec tych trudności chrześcijaństwo podaje wyjątkowe
wnioski dotyczące pojęcia jedyności Boga.
Z perspektywy założeń filozoficznych Bóg jest bytem niepodzielnym, wykluczającym
wszelki inny byt boski, zatem istnienie drugiego bytu o doskonałych własnościach
nie jest możliwe. Stary Testament mówi o Bogu ukrytym, który zawsze jest
tajemnicą. Jezus Chrystus potwierdził starotestamentalne spojrzenie na Boga.
Jednak nowością chrześcijaństwa jest fakt, że „(…) trynitarność nie osłabia
jedności i jedyności Boga, jako że Osoby Boskie stanowią doskonałą jedność”.
Chrześcijaństwo nie ingeruje w naturę Boga, która jest jedna i jedyna. Dlatego
zdanie krytyków chrześcijaństwa, że uderza ono w jedyność Boga, nie jest
poprawne.
Jezus Chrystus Syn Boży, objawiając wewnątrztrynitarne życie Boga zwraca się do
Boga: „Ojcze”. Jest to kolejna oryginalność, jaką wykazuje chrześcijaństwo.
Fakt, iż Bóg jest Ojcem sprowadza znaczne konsekwencje. Bóg mając przymioty
ojcostwa wykorzystuje je względem chrześcijan, którzy na zasadzie przybrania
stają się dziećmi Boga
i współdziedzicami Chrystusa. Jeśli Bóg jest Ojcem, to wykorzystuje przymioty
ojcostwa
w odniesieniu do człowieka szukając go, miłując i będąc miłosiernym względem
niego. Mówiąc o Bogu Ojcu współczesnemu człowiekowi, trzeba czasem brać pod
uwagę kontekst wielkich zranień, którego źródłem jest kryzys ojcostwa. Zawsze
trzeba mieć na uwadze w głoszeniu prawdy o Bogu Ojcu fakt, że nie człowiek
nazwał Boga Ojcem, po to, aby „zwiększyć dobroć” Boga. Bóg odwiecznie jest
Ojcem, a stwarzając człowieka na Swój obraz
i podobieństwo złożył mu w darze możliwość bycia ojcem. Jeśli są zranienia
powodowane ojcostwem, to wypływają one z braku odkrywania w człowieku obrazu i
podobieństwa Boga, który jest doskonałym Ojcem.
B) Pojęcie człowieka
Obserwując jak współczesność rozumie człowieka, można stwierdzić, iż mamy do
czynienia ze swoistym antropocentryzmem. Krytycy chrześcijaństwa podnoszą czasem
argument, iż wiara Jezusa Chrystusa koncentrując się na idei Królestwa Bożego,
oddala od ludzkich problemów. Wyraźny jest czasem głos, iż objawienie
chrześcijańskie sprowadza się tylko do tajemnicy natury Boga i nie posiada
żadnych zdolności podnoszenia kwestii człowieka, zwłaszcza przysługujących mu
praw. Są to jednak głosy dalekie od prawdy. „Ewangelia jest najpełniejszym
potwierdzeniem wszystkich praw człowieka. Bez niej można bardzo łatwo rozminąć
się z prawdą o nim.” Odniesienie chrześcijaństwa do rozumienia człowieka jest
szczególnym miejscem, gdyż „Chrystus objawił pełnię prawdy o pochodzeniu
człowieka i o jego ostatecznym przeznaczeniu”.
Wyjątkowość i oryginalność chrześcijaństwa w odniesieniu do człowieka i jego
problemów, najpełniej ukazuje tajemnica Wcielenia. Nikt nigdy bardziej nie
podniósł rangi natury ludzkiej jak Bóg, który stał się człowiekiem. Tym, co
wyróżnia chrześcijaństwo jest Wcielenie (Inkarnacja) Syna Bożego, które to jest
„faktem jakościowo innym od tego, co wydarzyło się gdziekolwiek indziej”.
Inkarnacja nie może być rozumiana, jako metaforyczne, symboliczne czy
mitologiczne uosobienie jakiś sił duchowych, idei pochodzących od Boga. Chrystus
występuje jako jedyny Zbawiciel i Odkupiciel świata. Z faktu Wcielenia wynika,
zatem to, że przez Chrystusa wszyscy ludzie dostępuję zbawienia dzięki Jego
śmierci i zmartwychwstaniu. Wcielenie jest wyjątkowe pośród wszystkich religii
świata.
Fakt Wcielenia rodzi dalej idące konsekwencje. Jeśli bowiem chrześcijaństwo
głosi prawdę o Wcieleniu Syna Bożego, w którym „absolutna i nieprzekraczalna
prawda Boża stała się historią” , to jak ta prawda ma się do innych religii?
„Największa trudność chrześcijaństwa zawsze dotyczyła «wcielenia Boga», które w
osobie Jezusa Chrystusa przypisuje jedyność i powszechność w odniesieniu do
zbawienia ludzkości.” Widać, zatem oryginalność chrześcijaństwa, które we
Wcieleniu Chrystusa upatruje centrum historii. Ten centralny moment historii
dotyczy wszystkich ludzi, nie wyłączając niechrześcijan. „Albowiem jeden jest
Bóg, jeden też pośrednik, między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus, który
wydał siebie samego na okup za wszystkich.” We Wcieleniu Słowa Bożego (Logosu),
chrześcijaństwo upatruję pełnię objawienia.
Badając chrześcijaństwo od strony jego spojrzenia na naturę ludzką trzeba
zauważyć jego wyjątkowość w odniesieniu do problemu śmierci człowieka i
niezawinionego cierpienia. Pytania ludzkości często dotyczą źródła i pochodzenia
zła na świecie. Krytycy chrześcijaństwa pytają czy czasem Bóg nie został
„zaskoczony” decyzją swego „doskonałego” stworzenia? Chrześcijaństwo udziela
oryginalnej odpowiedzi na powyższe zarzuty, łącząc akt stwórczy Boga z
Odkupieniem. Odkupienie nie było zdeterminowane złym wyborem człowieka, ale było
odwiecznym zamysłem Boga, który stwarzając świat i człowieka czynił to w
perspektywie Odkupienia. „Od początku Bóg miał na względzie chwałę nowego
stworzenia w Chrystusie.
Wyjątkowym i niespotykanym nigdzie indziej wydarzeniem jest solidarność Boga z
ludzkim cierpieniem. Oryginalne jest, bowiem zaangażowanie Boga, Jego świadectwo
i obecność krzyża. „Ukrzyżowany Bóg jest znakiem, że świat w swym cierpieniu
został przyjęty przez Boga, a to, co złe w świecie, nie jest przez Niego
akceptowalne jako coś naturalnego.” Argument krzyża przemawia nawet do
przeciwników chrześcijaństwa, gdyż widzą oni, że „ukrzyżowany Chrystus jest
jakimś dowodem solidarności Boga z cierpiącym człowiekiem”.
III. Podsumowanie
Ukazane powyżej najważniejsze elementy doktryny
chrześcijańskiej pozwalają ujrzeć wyjątkowość i oryginalność tej religii.
Chrześcijaństwo w sposób nowy podchodzi do pojęcia Boga i człowieka. Fenomen
chrześcijaństwa jest cenny i oryginalny z uwagi na: doktrynę Boga w Trójcy
Świętej, jedyności Boga, prawdę o Bogu Ojcu, Wcieleniu Syna Bożego, stworzeniu
połączonym z Odkupieniem, Bogu solidaryzującym się z człowiekiem – aż po krzyż.
Oryginalność chrześcijaństwa nie tylko winna być znana w celach apologetycznych.
Każdy chrześcijanin powinien znać swą odrębność i tożsamość. Być może zwłaszcza
jest to potrzebne w obecnych czasach, w których to przykładowo chrześcijanin
może spotkać się
z orzeczeniem Trybunału w Strasburgu zakazującym ukazywania i wyrażania swej
tożsamości obecnej w znaku krzyża.
Autor: Ks. Janusz
Burkat SCJ
Sosnowiec, 2009